Şubat 21, 2006

Yeni Zelanda

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Jump to: navigation, search

Konu başlıkları

[gizle]

Coğrafi Verileri

Konum: Okyanusya, Güney Pasifik Okyanusunda adalar, Avustralya'nın güneydoğusunda yer alır. Coğrafi konumu: 41 00 Güney enlemi, 174 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Okyanusya Yüzölçümü: 268,680 km² Antipodes Adalarını, Auckland Adalarını, Bounty Adalarını, Campbell Adalarını, Chatham Adalarını ve Kermadec Adalarını içine alır. Sınırları: 0 km Sahil şeridi: 15,134 km İklimi: Keskin bölgesel çelişkilerle birlikte ılıman iklim görülür. Arazi yapısı: Dağlar ve geniş kıyı ovaları ağır basmaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Pasifik Okyanusu 0 m en yüksek noktası: Cook Dağı 3,764 m Doğal kaynakları: Doğal gaz, demir, kum, kömür, kereste, hidro enerji, altın, kireçtaşı Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %9 daimi ekinler: %5 otlaklar: %50 ormanlık arazi: %28 diğer: %8 (1993 verileri) Sulanan arazi: 2,850 km² (1993 verileri) Doğal afetler: Depremler ülke genelinde ortaya çıkmalarına rağmen şiddetli değiller, volkanik etkinlik fazladır.

Nüfus Bilgileri

Nüfus: 3,864,129 (Temmuz 2001 verileri) Yaş yapısı: 0-14 yaş: %22.36 (erkek 442,738; kadın 421,462) 15-64 yaş: %66.11 (erkek 1,281,781; kadın 1,272,674) 65 yaş ve üzeri: %11.53 (erkek 193,895; kadın 251,579) (2001 verileri) Nüfus artış oranı: %1.14 (2001 verileri) Mülteci oranı: 4.71 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini) Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.04 erkek/kadın 15 yaş altı: 1.05 erkek/kadın 15-64 yaşlarında: 1.01 erkek/kadın 65 yaş ve üzeri: 0.77 erkek/kadın toplam nüfusta: 0.99 erkek/kadın (2001 verileri) Bebek ölüm oranı: 6.28 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 77.99 yıl erkeklerde: 75.01 yıl kadınlarda: 81.1 yıl (2001 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 1.8 çocuk/1 kadın (2001 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.06 (1999 verileri) HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 1,200 (1999 verileri) HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 100 den az (1999 verileri) Ulus: Yeni Zelandalı Nüfusun etnik dağılımı: Yeni Zelanda Avrupalıları %74.5, Maori %9.7, diğer Avrupalılar %4.6, Pasifik Adalılar %3.8, Asyalılar ve diğerleri %7.4 Din: Anglikan %24, Presbyterian %18, Roma Katolikleri %15, Methodist %5, Baptist %2, diğer Protestanlar %3, belirlenemeyen veya dini inancı olmayan %33 (1986) Diller: İngilizce (resmi), Maori Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %99 (1980 verileri)

Yönetimi

Ülke adı: Geleneksel adı: Yeni Zelanda kısaltma: NZ Yönetim biçimi: Parlamenter Demokrasi Başkent: Wellington İdari bölümler: 93 yöre, 9 bölge, and 3 şehir bölgesi; Akaroa, Amuri, Ashburton, Bay of Islands, Bruce, Buller, Chatham Adaları, Cheviot, Clifton, Clutha, Cook, Dannevirke, Egmont, Eketahuna, Ellesmere, Eltham, Eyre, Featherston, Franklin, Golden Bay, Great Barrier Adası, Grey, Hauraki Ovaları, Hawera, Hawke's Bölümü, Heathcote, Hikurangi, Hobson, Hokianga, Horowhenua, Hurunui, Hutt, Inangahua, Inglewood, Kaikoura, Kairanga, Kiwitea, Lake, Mackenzie, Malvern, Manaia, Manawatu, Mangonui, Maniototo, Marlborough, Masterton, Matamata, Herbert Dağı, Ohinemuri, Opotiki, Oroua, Otamatea, Otorohanga, Oxford, Pahiatua, Paparua, Patea, Piako, Pohangina, Raglan, Rangiora, Rangitikei, Rodney, Rotorua, Runanga, Saint Kilda, Silverpeaks, Southland, Stewart Adası, Stratford, Strathallan, Taranaki, Taumarunui, Taupo, Tauranga, Thames-Coromandel, Tuapeka, Vincent, Waiapu, Waiheke, Waihemo, Waikato, Waikohu, Waimairi, Waimarino, Waimate, Waimate West, Waimea, Waipa, Waipawa, Waipukurau, Wairarapa South, Wairewa, Wairoa, Waitaki, Waitomo, Waitotara, Wallace, Wanganui, Waverley, Westland, Whakatane, Whangarei, Whangaroa, Woodville Bağımlı toprakları: Cook Adaları, Niue, Tokelau Bağımsızlık günü: 26 Eylül 1907 (İngiltere'den) Milli bayram: Waitangi Günü (Waitangi Antlaşması ile Zelanda bağımsızlığına kavuştu), 6 Şubat (1840) Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ABEDA, ANZUS (ABD, Avusturalya ve Yeni Zelanda Örgütü), APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu), ARF (diyalog partneri), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), ASEAN (diyalog partneri), AG (Avustralya Grubu), C, CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CP, EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (gözemci), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM (ziyaretçi), NSG, OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü),OPCW, PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), Sparteca, SPC (Güney Pasifik Komisyonu), SPF, UN (Birleşmiş Milletler), UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNMOP (BM Prevlaka Gözlem Misyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UNTSO (BM Mütareke Gözlem Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)

Ekonomik Göstergeler

GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 67.6 milyar $ (2000 verileri) GSYİH - reel büyüme oranı: %3.6 (2000 verileri) GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %8 endüstri: %23 hizmet: %69 (1999) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %2.4 (2000 verileri) İş gücü: 1.88 milyon (2000) Sektörlere göre işgücü dağılımı: hizmet %65, endüstri %25, tarım %10 (1995) İşsizlik oranı: %6.3 (2000 verileri) Endüstri: Gıda maddeleri, ağaç ve kağıt ürünleri, tekstil, makine, taşıt ekipmanları, bankacılık ve sigorta, turizm, madencilik Endüstrinin büyüme oranı: %6.2 (2000) Elektrik üretimi: 37.952 milyar kWh (1999) Elektrik tüketimi: 35.295 milyar kWh (1999) Elektrik ihracatı: 0 kWh (1999) Elektrik ithalatı: 0 kWh (1999) Tarım ürünleri: Buğday, arpa, patates, bakliyat, meyve, sebze, yün, sığır eti, süt ürünleri, balık İhracat: 14.6 milyar $ (2000 verileri) İhracat ürünleri: Süt ürünler, et, balık, yüz, orman ürünleri, sanayi malları İhracat ortakları: Avustralya %22, ABD %14, Japonya %13, İngiltere %7 (1999) İthalat: 14.3 milyar $ (2000 verileri) İthalat ürünleri: Makine ve parça, araç ve uçaklar, petrol, tüketim malları, plastik sanayi İthalat ortakları: Avustralya %24, ABD %17, Japonya %12, İngiltere %4 (1999) Para birimi: Yeni Zelanda Doları (NZD) Para birimi kodu: NZD Mali yıl: 1 Temmuz - 30 Haziran

İletişim Bilgileri

Kullanılan telefon hatları: 1.84 milyon (1997) Telefon kodu: 64 Radyo yayın istasyonları: AM 124, FM 290, kısa dalga 4 (1998) Radyolar: 3.75 milyon (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 41(1997) Televizyonlar: 1.926 milyon (1997) Internet kısaltması: .nz Internet servis sağlayıcıları: 36 (2000) Internet kullanıcıları: 1.34 milyon (2000)

Ulaşım ve Taşımacılık

Demiryolları: 3,913 km (1999) Karayolları: 92,200 km (1996) Su yolları: 1,609 km Boru hatları: petrol ürünleri 160 km; doğal gaz 1,000 km; sıvı gaz veya LPG 150 km Limanları: Auckland, Christchurch, Dunedin, Tauranga, Wellington


İngiliz Milletler Topluluğu
Antigua ve Barbuda | Avustralya | Bahama | Bangladeş | Barbados | Belize | Birleşik Krallık | Botsvana | Brunei | Dominik | Fiji | Gambiya | Gana | Grenada | Guyana | Güney Afrika Cumhuriyeti | Güney Kıbrıs Rum Kesimi | Hindistan | Jamaika | Kamerun | Kanada | Kenya | Kiribati | Lesoto | Malavi | Malezya | Maldivler | Malta | Maritus | Mozambik | Namibya | Nauru | Nijerya | Pakistan | Papua Yeni Gine | Saint Kitts ve Nevis | Saint Lucia | Saint Vincent ve Granada | Samoa | Seyşel Adaları | Sierra Leone | Singapur | Solomon Adaları | Sri Lanka | Swaziland | Tanzanya | Tonga | Trinidad ve Tobago | Tuvalu | Uganda | Vanuatu | Yeni Zelanda | Zambiya